KOŁO TERENOWE – GDAŃSK:

Godończuk Lidia – przewodniczący

Ewa Matysiuk – zastępca przewodniczącego

Angelina Andruszkiewicz – skarbnik

Anna Szwed – sekretarz

Statut Bractwa

Rozdział 1
Postanowienia ogólne

§ 1

Stowarzyszenie nosi nazwę STOWARZYSZENIE BRACTWO PRAWOSŁAWNE ŚW. ŚW. CYRYLA I METODEGO i może używać zamiennie nazwy Stowarzyszenie lub Bractwo.

§ 2

1. Siedzibą Zarządu Głównego Stowarzyszenia jest miasto Białystok. Terenem działalności jest obszar Rzeczpospolitej Polskiej oraz inne kraje zgodnie z zasadami prawa miejscowego.

§ 3

1. Stowarzyszenie jest zawiązane na czas nieograniczony. Posiada osobowość prawną. Działa na podstawie przepisów ustawy Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 tekst jednolity z późn. zm ), ustawy O działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U.z 2010 r. Nr 234, poz. 1536) oraz niniejszego Statutu.

§ 4

1. Stowarzyszenie posługuje się pieczęcią podłużną i okrągłą o treści:
Stowarzyszenie Bractwo Prawosławne św. św. Cyryla i Metodego " – Zarząd Główny (z podaniem Nr NIP i REGON) wraz z adresem.
Stowarzyszenie Bractwo Prawosławne św. św. Cyryla i Metodego " - Koło wraz z adresem.
Stowarzyszenie Bractwo Prawosławne św. św. Cyryla i Metodego " – Zarząd Główny - pieczęć okrągła
2. Stowarzyszenie posiada logo i sztandar oraz może wydawać legitymacje, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
3. Patronami Bractwa są św. św. Cyryl i Metody.
4. Świętem Bractwa jest dzień 24 maja.

§ 5

1. Stowarzyszenie może należeć do innych krajowych i międzynarodowych organizacji o podobnych celach statutowych.
2. O przystąpieniu do organizacji, o których mowa w ust. 1, bądź wystąpieniu z nich, decyduje Walne Zebrania Członków zwykłą większością głosów.

§ 6

1. Stowarzyszenie może powoływać koła terenowe jako jednostki organizacyjne działające w ramach osobowości prawnej Stowarzyszenia oraz przedstawicielstwa za granicą.

§ 7

1. Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej ogółu członków. Dla realizacji celów statutowych Stowarzyszenie może zatrudniać pracowników. Pracownikiem może być każdy członek Stowarzyszenia oraz osoby nie należące do Stowarzyszenia.

Rozdział 2
Cele i środki działania

§ 8

Celami Stowarzyszenia są:
1. pielęgnowanie ducha tożsamości i łączności wśród ludności prawosławnej zgodnie ze swym wyznaniem, Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz porządkiem prawnym określonym w ustawach,
2. zapoznawanie społeczeństwa z nauką, tradycjami i dziedzictwem Kościoła Prawosławnego i propagowanie ich,
3.rozwijanie i popieranie działalności społeczno-kulturalnej i oświatowo - wychowawczej w duchu porozumienia i współpracy między różnymi wyznaniami i religiami,
4. Współdziałanie z innymi organizacjami w dziedzinie sprawowania opieki nad zabytkami kultury prawosławnej,
5. rozszerzanie udziału prawosławnych w rozwoju społecznym, gospodarczym i kulturalnym kraju,
6. umacnianie więzi społeczności prawosławnej w Polsce ze środowiskami prawosławnymi w innych krajach,
7. współdziałanie z Polskim Autokefalicznym Kościołem Prawosławnym i pomoc w realizacji jego misji
8.działania na rzecz rozwoju społeczeństwa obywatelskiego,
9. promocja i organizacja wolontariatu,
10. tworzenie, promocja i realizacja programów mających na celu pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób (w tym osób niepełnosprawnych),
11.organizacja zajęć edukacyjnych oraz rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży, w szczególności z rodzin wieloproblemowych,
12. działalność wspomagająca rozwój gospodarczy, w tym: rozwój przedsiębiorczości; promocję zatrudnienia i aktywizację zawodową wśród osób pozostających bez pracy lub osób zagrożonych jej utratą,
13. działalność wspomagająca technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe bądź jednostki samorządu terytorialnego,
14. działalność związana z rozwojem świadomości społecznej, przeciwdziałaniem patologiom społecznym,
15. działalność wspomagająca rozwój wspólnot i społeczności lokalnych.,
16. tworzenie i realizowanie programów w zakresie prowadzonej przez Stowarzyszenie działalności charytatywnej.

§ 9

Stowarzyszenie realizuje swoje cele statutowe poprzez:
1.pogłębianie wspólnoty i więzi ludności prawosławnej,
2. propagowanie w społeczeństwie polskim nauki, tradycji, dorobku materialnego i duchowego Kościoła Prawosławnego.
3. szerzenie i umacnianie w społeczeństwie polskim zasad tolerancji religijnej oraz zwalczanie wszelkich przejawów patologii społecznych i ich skutków,
4. szerzenie idei pokoju oraz pokojowego współżycia narodów i grup etnicznych,
5. organizowanie i prowadzenie działalności charytatywno-opiekuńczej oraz współpraca z Kościołem Prawosławnym w tej dziedzinie,
6. prowadzenie działalności wydawniczej, prasowej i kolportażowej oraz gospodarczo-usługowej dla zabezpieczenia statutowych celów w wyodrębnionych formach organizacyjnych,
7. współpraca z odpowiednimi instytucjami organizacjami krajowymi, zagranicznymi międzynarodowymi,
8. gromadzenie i ochronę pomników cerkiewnej kultury materialnej,
9. organizowanie pielgrzymek, wycieczek i obozów,
10. współpraca ze środkami masowego przekazu,
11. prowadzenie działalności edukacyjnej , oświatowo wychowawczej oraz fundowanie stypendiów,
12. prowadzenie działalności wspierającej ochronę środowiska naturalnego i zrównoważonego rozwoju.
13. opracowywanie i realizację programów pomocy skierowanych do rodzin i osób w trudnej sytuacji materialnej, życiowej,
14. działalność szkoleniową mającą na celu wdrożenie programów Stowarzyszenia poprzez oddziały terenowe Stowarzyszenia bądź inne podmioty (mogą to być również podmioty nieposiadające osobowości prawnej),
15. tworzenie centrum wolontariatu: organizację szkoleń dla wolontariuszy, tworzenie bazy danych wolontariuszy,
16. organizację wypoczynku oraz zajęć edukacyjnych i rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży z rodzin o trudnej sytuacji materialnej bądź życiowej,
17. Powoływanie i współorganizowanie fundacji,
18. organizowanie konferencji, seminariów, warsztatów i wyjazdów studyjnych,
19. organizowanie imprez, koncertów mających na celu promocję działalności statutowej Stowarzyszenia,
20. wymianę i edukację kulturalną,
21. współpracę międzyregionalną i międzynarodową,
22. współpracę ze szkołami, uczelniami wyższymi,
23. współpracę z samorządami, mediami i organizacjami pozarządowymi,
24. prowadzenie własnej działalności charytatywnej,
25. nagradzanie i wyróżnianie członków Stowarzyszenia na podstawie odrębnych regulaminów.

§ 10

1. Stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą, a zasadach określonych w odrębnych przepisach, dochód z działalności gospodarczej jest przeznaczony wyłącznie do realizacji celów statutowych.
2. Stowarzyszenie może również prowadzić odpłatną działalność pożytku publicznego, na zasadach określonych ustawą o wolontariacie i pożytku publicznym, dochód z działalności przeznaczony jest wyłącznie do realizacji celów statutowych.
3. Decyzję o podjęciu działalności gospodarczej podejmuje Walne Zebranie Członków zwykłą większością głosów.

Rozdział 3
Członkowie, ich prawa i obowiązki

§ 11

1. Członkami Stowarzyszenia mogą być osoby fizyczne i prawne. Osoba prawna może być jedynie członkiem wspierającym Stowarzyszenie.

§ 12

1. Stowarzyszenie zrzesza członków: zwyczajnych, wspierających i honorowych.

§ 13

1.Członkiem zwyczajnym Stowarzyszenia może być osoba pełnoletnia wyznania prawosławnego.

§ 14

1. Członkiem wspierającym Stowarzyszenia może zostać osoba fizyczna i prawna zainteresowana działalnością Stowarzyszenia i deklarująca pomoc finansową, rzeczową lub merytoryczną w realizacji celów statutowych Stowarzyszenia.
2. Członkiem wspierającym zostaje się po złożeniu pisemnej deklaracji na podstawie decyzji Zarządu Stowarzyszenia.
3. Formę i rodzaj wspierania Stowarzyszenia członkowie wspierający ustalają z Zarządem Stowarzyszenia.

§ 15

1. Członkiem honorowym Stowarzyszenia może być osoba fizyczna, która wniosła wybitny wkład w działalność i rozwój Stowarzyszenia.
2. Członkowie honorowi są ustanawiani przez Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia na wniosek Zarządu Głównego.

§ 16

Członkowie zwyczajni mają prawo :
1. udziału w obradach Walnego Zebrania Stowarzyszenia z głosem stanowiącym,
2. biernego i czynnego uczestniczenia w wyborach do władz Stowarzyszenia,
3. korzystania z majątku i wszelkich form działalności Stowarzyszenia,
4. udziału w zebraniach, wykładach i imprezach organizowanych przez Stowarzyszenie,
5. zgłaszania wniosków i postulatów co do działalności Stowarzyszenia,

§ 17

Członkowie zwyczajni mają obowiązek :
1. brania udziału w działalności Stowarzyszenia i realizacji jego celów,
2. przestrzegania Statutu i uchwał władz Stowarzyszenia,
3.regularneg opłacenia składek,
4. uczestnictwa w każdym Walnym Zebraniu Członków.

§ 18

Członkowie wspierający i honorowi nie posiadają biernego oraz czynnego prawa wyborczego, mogą jednak brać udział w Walnym Zebraniu Członków z głosem doradczym, poza tym posiadają takie prawa jak członkowie zwyczajni.

§ 19

Członek wspierający ma obowiązek wywiązywania się z zadeklarowanych świadczeń, przestrzegania Statutu oraz uchwał władz Stowarzyszenia.

§ 20

Członkowie honorowi są zwolnieni ze składek członkowskich.

§ 21

Utrata członkostwa następuje na skutek :
1. pisemnej rezygnacji złożonej na ręce Zarządu,
2. śmierci członka Stowarzyszenia,
3. utraty osobowości prawnej przez osoby prawne,
4. utraty praw obywatelskich na mocy prawomocnego wyroku sądu,
5. wykluczenia przez Zarząd z powodu :
5.1. łamania Statutu,
5.2. nieprzestrzegania uchwał władz Stowarzyszenia,
5.3. notorycznego uchylania się od pracy w Stowarzyszeniu,
5.4. niepłacenia składek przez dwa kolejne lata.

§ 22

1. Od uchwały Zarządu Głównego w sprawie pozbawienia członkostwa zainteresowanemu przysługuje odwołanie do Walnego Zebrania Członków (złożone na ręce przewodniczącego Głównej Komisji Rewizyjnej) w terminie 30 dni od daty doręczenia uchwały za pośrednictwem Zarządu Głównego.
2. Uchwała Walnego Zebrania Członków jest ostateczna.

Rozdział 4
Władze Stowarzyszenia

§ 23

Władzami Stowarzyszenia są :
1. Walne Zebranie Członków,
2. Zarząd Główny,
3. Główna Komisja Rewizyjna.

§ 24

1. Członkowie władz Stowarzyszenia pełnią swoje funkcje społecznie.
2. Kadencja wszystkich władz wybieralnych Stowarzyszenia (Zarządu Głównego, Głównej Komisji Rewizyjnej) trwa 3 lata, a ich wybór odbywa się w głosowaniu tajnym bezwzględną większością głosów. Po upływie kadencji władze Zarządu Głównego i Głównej Komisji Rewizyjnej pełnią swoje funkcje do czasu wyboru nowych władz, nie dłużej jednak niż do 30 czerwca danego roku.

§ 25

1. Uchwały wszystkich władz Stowarzyszenia zapadają zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy członków uprawnionych do głosowania i odbywają się w trybie tajnym, chyba że zebrani postanowią inaczej.

§ 26

1. Walne Zebranie Członków jest najwyższą władzą Stowarzyszenia.
2. Walnym Zebraniem Członków kieruje Przewodniczący Zarządu Głównego lub wskazana przez niego osoba będąca członkiem Stowarzyszenia.
3. W Walnym Zebraniu Członków biorą udział członkowie zwyczajni z głosem stanowiącym, członkowie wspierający oraz członkowie honorowi z głosem doradczym.
4. Walne Zebranie Członków może być zwyczajne i nadzwyczajne.
5. Jeżeli liczba członków Stowarzyszenia przekroczy liczbę 100 osób, Walne Zebranie Członków może być zastąpione Walnym Zebraniem Delegatów.
6. Członkowie kół wybierają delegatów w liczbie nie większej niż 6 osób spośród swoich członków.
7. Do Walnego Zebrania Delegatów stosuje się przepisy odnoszące się do Walnego Zebrania Członków.

§ 27

Walne zwyczajne sprawozdawcze Zebranie Członków jest zwoływane raz na 1 rok, natomiast raz na 3 lata zwoływane jest przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Walne sprawozdawczo – wyborcze Zebranie Członków. Termin i miejsce obrad Zebrania Zarząd Główny podaje do wiadomości wszystkich członków co najmniej na 14 dni przed terminem zebrania.

§ 28

Walne Nadzwyczajne Zebranie Członków może się odbyć w każdym czasie. Jest zwoływane przez Zarząd Główny z jego inicjatywy, na wniosek Głównej Komisji Rewizyjnej lub pisemny wniosek co najmniej 1/3 ogólnej liczby członków zwyczajnych Stowarzyszenia.

§ 29

Do kompetencji Walnego Zebrania Członków należy:
1. uchwalanie kierunków rozwoju oraz programu działalności Stowarzyszenia na okres kadencji,
2. uchwalenie statutu i jego zmian,
3. wybór i odwołanie Przewodniczącego Zarządu, Zarządu Głównego, Głównej Komisji Rewizyjnej,
4. udzielanie Zarządowi Głównemu absolutorium na wniosek Głównej Komisji Rewizyjnej,
5. zatwierdzanie sprawozdań Zarządu Głównego i Głównej Komisji Rewizyjnej,
6. uchwalanie Regulaminu Zarządu Głównego i innych regulaminów wewnętrznych,
7. uchwalanie planu finansowego Stowarzyszenia,
8. uchwalanie wysokości składek członkowskich oraz wszystkich innych świadczeń na rzecz Stowarzyszenia,
9. rozpatrywanie wniosków i postulatów zgłoszonych przez członków Stowarzyszenia lub jego władze,
10. rozpatrywanie odwołań od uchwał Zarządu Głównego,
11. podejmowanie uchwały o rozwiązaniu Stowarzyszenia i przeznaczeniu jego majątku,
12. podejmowanie uchwał w każdej sprawie wniesionej pod obrady przez Zarząd Główny, Główną Komisję Rewizyjną lub członków Stowarzyszenia, o ile nie są zastrzeżone do kompetencji innych władz Stowarzyszenia,
13. nadawanie honorowego członkostwa.

§ 30

1. Zarząd Główny jest powołany do kierowania całą działalnością Stowarzyszenia zgodnie ze Statutem oraz uchwałami Walnego Zebrania Członków i reprezentowania Stowarzyszenia na zewnątrz.
2. Zarząd Główny liczy od 3 do 6 osób, łącznie z przewodniczącym. Strukturę organizacyjną określa przewodniczący.
3. Posiedzenia Zarządu Głównego odbywają się w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz na 1 miesiąc.
4. Pracami Zarządu Głównego kieruje Przewodniczący lub wskazana przez niego osoba będąca członkiem Zarządu. Uchwały Zarządu Głównego zapadają zwykłą większością głosów przy obecności połowy członków Zarządu Głównego. W przypadku równości głosów decyduje głos Przewodniczącego.
5. Członkowie Zarządu Głównego nie mogą być skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.

§ 31

Do kompetencji Zarządu Głównego należy:
1. realizacja celów Stowarzyszenia,
2. wykonywanie uchwał Walnego Zebrania Członków,
3. sporządzanie planów pracy i budżetu,
4. sprawowanie zarządu nad majątkiem Stowarzyszenia,
5. podejmowanie uchwał o nabywaniu, zbywaniu lub obciążaniu majątku Stowarzyszenia,
6. reprezentowanie Stowarzyszenia na zewnątrz,
7. zwoływanie Walnego Zgromadzenia Członków,
8. organizacja i prowadzenie działalności gospodarczej,
9. przyjmowanie i skreślanie członków,
10. wnioskowanie o nadanie honorowego członkostwa oraz innych wyróżnień i odznaczeń,
11. ustalanie wzorów pieczęci, logo, sztandaru, etc.

§ 32

Zarząd Główny może powoływać swych pełnomocników do specjalnych zadań.

§ 33

Zarząd Główny do prowadzenia spraw Stowarzyszenia może tworzyć biura i zatrudniać pracowników.

§ 34

1. Dla ważności oświadczeń woli, jak również wszelkich pism w przedmiocie praw i obowiązków majątkowych Stowarzyszenia wymagany jest podpis jednego członka Zarządu Głównego z zastrzeżeniem ust.2.
2. Przy zobowiązaniach, których wartość przekracza 10 tys. PLN do ich ważności wymagane jest współdziałanie dwóch członków Zarządu Głównego.

§ 35

Członkowie Zarządu Głównego mogą dobrowolnie ustąpić z pełnionej przez siebie funkcji. Rezygnację z pełnionej funkcji przyjmuje Przewodniczący Zarządu Głównego.

§ 36

1. Główna Komisja Rewizyjna powołana jest do sprawowania kontroli nad działalnością Stowarzyszenia. Kontrola przeprowadzana jest nie rzadziej niż raz w roku.
2. Główna Komisja Rewizyjna składa się z Przewodniczącego oraz 2 członków.
3. Członkowie Głównej Komisji Rewizyjnej nie mogą być członkami Zarządu Głównego i pozostawać z nimi w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości służbowej.
4. Członkowie Głównej Komisji Rewizyjnej nie mogą być skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe.

§ 37

Do kompetencji Głównej Komisji Rewizyjnej należy:
1. kontrola działalności Stowarzyszenia ze szczególnym uwzględnieniem działalności gospodarczo – finansowej pod względem celowości, rzetelności i gospodarności oraz zgodności z uchwałami Walnego Zebrania Członków,
2. składanie wniosków z kontroli na Walnym Zebraniu Członków,
3. prawo żądania zwołania Walnego Zebrania Członków oraz zebrania Zarządu Głównego,
4. składanie wniosków o absolutorium dla Zarządu Głównego,
5. składanie sprawozdań ze swojej działalności na Walnym Zebraniu Członków.

§ 38

W razie, gdy skład władz Stowarzyszenia ulegnie zmniejszeniu w czasie trwania kadencji, uzupełnienie ich składu może nastąpić w drodze kooptacji, dokonywanej przez organ, którego skład uległ zmniejszeniu poprzez powołanie kandydata, który na Zebraniu Wyborczym uzyskał kolejną najwyższą liczbę głosów.

Rozdział 5
Koła – terenowe jednostki organizacyjne

§ 39

Zarząd Główny Stowarzyszenia powołuje w miarę potrzeb terenowe jednostki organizacyjne (Koła), ustalając jednocześnie ich teren działania i siedzibę.

§ 40

1. Zarząd terenowej jednostki organizacyjnej Stowarzyszenia jest obowiązany, w terminie 14 dni od chwili jej powołania, zawiadomić o tym organ nadzorujący właściwy ze względu na siedzibę tej jednostki, podając skład Zarządu Koła i adres siedziby jednostki.
2.Przepis ust. l stosuje się odpowiednio w razie zmian w składzie Zarządu, adresie siedziby.

§ 41

Władzami jednostki terenowej są:
-Walne Zebranie Członków Koła,
- Zarząd Koła,
-Komisja Rewizyjna Koła.

§ 42

Terenowe jednostki organizacyjne (Koła) działają na podstawie Statutu Stowarzyszenia i regulaminu wewnętrznego uchwalonego w oparciu o postanowienia Statutu.

§ 43

Do kompetencji Walnego Zebrania Członków terenowej jednostki organizacyjnej należy:
1. uchwalanie programu działania jednostki,
2. wybór Zarządu Koła,
3. wybór Komisji Rewizyjnej Koła,
4. zatwierdzanie sprawozdań Zarządu Koła,
5. podejmowanie uchwał w sprawie absolutorium dla Zarządu Koła na wniosek Komisji Rewizyjnej Koła,
6. uchwalanie planów działania,
7. rozpatrywanie wniosków i postulatów Zarządu terenowej jednostki organizacyjnej i Komisji Rewizyjnej,
8. wybór delegatów na Walne Zebranie Członków,
9. uchwalanie Regulaminu wewnętrznego (w miarę potrzeb),
10. wnioskowanie zmian do Statutu Bractwa.

§ 44

Postanowienia wyboru władz Stowarzyszenia stosuje się odpowiednio do wyboru władz terenowej jednostki organizacyjnej.

§ 45

1. Zarząd Główny Bractwa ma prawo odwołania Zarządu terenowej jednostki organizacyjnej w przypadku prowadzenia działalności niezgodnej ze Statutem lub na wniosek Komisji Rewizyjnej i wyznaczenie tymczasowego kierownictwa, które zobowiązane jest w ciągu 3 miesięcy zwołać Walne Zebranie Członków terenowej jednostki organizacyjnej w celu wyboru nowego Zarządu tej jednostki.
2. Zarząd terenowej jednostki organizacyjnej składa się z 3-6 osób, w tym przewodniczącego.
3. Strukturę organizacyjną Zarządu Koła określa przewodniczący.
4. Komisja Rewizyjna Koła składa się z przewodniczącego i 2 członków.

§ 46

Do kompetencji Zarządu terenowej jednostki organizacyjnej należy:
1. realizacja postanowień Statutu, Regulaminu wewnętrznego oraz uchwał Bractwa,
2. przedkładanie Zarządowi Głównemu oraz Walnemu Zebraniu Członków terenowej jednostki organizacyjnej sprawozdań ze swej działalności,
3. uchwalenie planu pracy,
4. zwoływanie Walnego Zebrania Członków terenowej jednostki organizacyjnej przynajmniej raz na rok,
5. zarządzanie powierzonym majątkiem i finansami.

§ 47

Do kompetencji Komisji Rewizyjnej Koła należy:
1. kontrola działalności terenowej jednostki organizacyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem działalności gospodarczo – finansowej pod względem celowości, rzetelności i gospodarności oraz zgodności z uchwałami Walnego Zebrania Członków Koła,
2. składanie wniosków z kontroli na Walnym Zebraniu Członków Koła,
3. prawo żądania zwołania Walnego Zebrania Członków Koła oraz zebrania Zarządu Koła,
4. składanie wniosków o absolutorium dla Zarządu Koła,
5. składanie sprawozdań ze swojej działalności na Walnym Zebraniu Członków Koła.

Rozdział 6
Majątek i fundusze

§ 48

Majątek Stowarzyszenia powstaje:
1. ze składek członkowskich,
2. z darowizn, spadków, zapisów,
3. dochodów z własnej działalności statutowej,
4. dochodów z nieruchomości i ruchomości będących własnością lub użytkowaniem,
5. dotacji i ofiarności publicznej.

§ 49

Wszelkie środki pieniężne powinny być przechowywane na kontach Stowarzyszenia. Zarząd Główny dysponuje zaliczkami na finansowanie bieżących zobowiązań Stowarzyszenia.

§ 50

Zabrania się :
1. udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem Stowarzyszenia w stosunku do jego członków, członków organów lub pracowników oraz osób, z którymi członkowie, członkowie organów oraz pracownicy Stowarzyszenia pozostają w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli zwane dalej „osobami bliskimi”,
2. przekazywania majątku na rzecz członków Stowarzyszenia, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, w szczególności jeżeli przekazanie to następuje bezpłatnie lub na preferencyjnych warunkach,
3. wykorzystywania majątku na rzecz członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich chyba, że to wykorzystanie bezpośrednio wynika ze statutowego celu Stowarzyszenia.
4. zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie Stowarzyszenia, członkowie jego organów lub pracownicy oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich lub po cenach wyższych niż rynkowe.

§ 51

Nowo przyjęci członkowie wpłacają składki członkowskie w ciągu 14 dni od daty otrzymania zawiadomienia o przyjęciu na członka Stowarzyszenia.

§ 52

1. Stowarzyszenie prowadzi gospodarkę finansową zgodnie z obowiązującymi przepisami Ustawy o Rachunkowości. Zakres prowadzonej działalności nieodpłatnej lub odpłatnej pożytku publicznego określi regulamin wewnętrzny.
2. Stowarzyszenie może prowadzić w kraju i zagranicą, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami działalność gospodarczą w przedmiocie:

2.1 Wydawanie książek
2.2 Wydawanie gazet
2.3 Wydawanie czasopism i pozostałych periodyków
2.4 Działalność w zakresie działań dźwiękowych i muzycznych
2.5 Pozostała działalność wydawnicza
2.6 Działalność usługowa związana z przygotowaniem do druku
2.7 Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach
2.8 Przygotowywanie i dostarczanie żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering)
2.9 Pozostała usługowa działalność gastronomiczna
2.10 Działalność organizatorów turystyki
2.11 Działalność pilotów wycieczek i przewodników turystycznych
2.12 Działalność w zakresie informacji turystycznej
2.13 Pozostała działalność usługowa w zakresie rezerwacji, gdzie indziej nie klasyfikowana
2.14 Badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych
2.15 Badania rynku i opinii publicznej
2.16 Stosunki międzyludzkie (public relations) i komunikacja
2.17 Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania
2.18 Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana
2.19 Działalność wspomagająca edukację
2.20 Działalność agencji reklamowych
2.21 Działalność związana z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników
2.22 Działalność agencji pracy tymczasowej
2.23 Pozostała działalność związana z udostępnianiem pracowników
2.24 Działalność fotograficzna
2.25 Działalność związana z tłumaczeniami
2.26 Działalność usługowa związana z administracją i obsługą biura
2.27 Wykonywanie fotokopii, przygotowywanie dokumentów i pozostała specjalistyczna działalność wspomagająca prowadzenie biura
2.28 Działalność związana z organizacją targów, wystaw i kongresów
2.29 Opieka dzienna nad dziećmi
2.30 Pozostała pomoc społeczna z zakwaterowaniem
2.31 Pomoc społeczna bez zakwaterowania dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych
2.32 Pozostała pomoc społeczna bez zakwaterowania, gdzie indziej nie klasyfikowana
2.33 Działalność związana z produkcją dźwiękową, filmową, nagrań wideoi programów telewizyjnych
2.34 Działalność postprodukcyjna związana z dźwiękiem, filmami, nagraniami wideo, programami telewizyjnymi i innymi multimedialnymi
2.35 Nadawanie programów radiofonicznych i innych za pośrednictwem mediów elektronicznych
2.36 Nadawanie programów telewizyjnych ogólnodostępnych i abonamentowych
2.37 Pozostałe badania i analizy techniczne
2.38 Pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej, gdzie indziej nie klasyfikowana
2.39 Nauka języków obcych
2.40 Pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowychi rekreacyjnych
2.41 Pozaszkolne formy edukacji artystycznej
2.42 Pozostałe pozaszkolne formy edukacji, gdzie indziej niesklasyfikowane
2.43 Działalność związana z projekcją filmów

3. Prowadzenie działalności gospodarczej odbywa się wewnątrz struktury organizacyjnej w formie zakładu na ograniczonym rozrachunku:
3.1 zakład jest jednostką organizacyjną stowarzyszenia i podlega Zarządowi Głównemu,
3.2 Zarząd Główny w drodze uchwały powołuje i likwiduje zakład, powołuje i odwołuje kierownika,
3.3 zakres działania oraz zakres uprawnień i obowiązków kierujących zakładem określa regulamin, uchwalany przez Zarząd Główny,
3.4 kierownikiem zakładu może być każdy członek Stowarzyszenia.

Rozdział 7
Zmiana statutu

§ 53

Zmiana Statutu lub rozwiązanie Bractwa może nastąpić na mocy uchwały Walnego Zebrania Członków większością dwóch trzecich głosów przy obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania.

§ 54

Rozwiązanie Bractwa może nastąpić wskutek:
1. Cofnięcia przez Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego aprobaty co do dalszej działalności,
2. Rozwiązania Bractwa zgodnie z uchwałą Walnego Zebrania Członków.
3. Wystąpienia do sądu rejestrowego z wnioskiem o rozwiązanie Bractwa wymaga uzgodnienia z Świętym Soborem Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

§ 55

1. W razie rozwiązania Bractwa, ostatnie Walne Zebranie Członków powoła Komisję Likwidacyjną spośród członków Zarządu Głównego.
2. Majątek Bractwa przekazuje się na rzecz Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w Rzeczypospolitej Polskiej. Decyzja o przekazaniu majątku podlega zatwierdzeniu zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Rozdział 8
Postanowienia końcowe

§ 56

1. W sprawach nie uregulowanych w niniejszym statucie zastosowanie mają przepisy ustawy Prawo o Stowarzyszeniach.

§ 57

1. Statut wchodzi w życie z dniem zarejestrowania.

Historia

Dzień 1 sierpnia 1981r. można nazwać dniem przełomowym w historii Diecezji Prawosławnej Białostocko-Gdańskiej. Tego dnia Katedrę jako Ordynariusz objął ks. Biskup Sawa, dotychczasowy Ordynariusz Diecezji Łódzko Poznańskiej. Młody biskup szybko przystąpił do wprowadzania porządków w życiu cerkiewnym podległej sobie owczarni. Był to trudny czas napięć społecznych w życiu wszystkich obywateli. Czas przełomu w Polsce. W kilka miesięcy potem wprowadzony został stan wojenny. Rygory stanu wojennego były niezwykle surowe. Zabronione były zgromadzenia ludności (poza modlitewnymi), zawieszona działalność partii politycznych i innych organizacji. Wraz ze zniesieniem, w 1983 roku, stanu wojennego nastąpiło ożywienie życia cerkiewnego. Po wieczornych nabożeństwach niedzielnych przy Katedrze św. Mikołaja odbywały się odczyty o tematyce religijnej, roli Cerkwi i parafian w współczesnym świecie. Podczas tych spotkań powstał pomysł powołania świeckiej organizacji zrzeszającej prawosławnych mieszkańców Białegostoku (w sensie organizacyjnym, coś na wzór Klubu Inteligencji Katolickiej). Późną jesienią 1985 na tablicy ogłoszeń przy katedrze św. Mikołaja pojawił się komunikat, że odbędzie się spotkanie prawosławnej inteligencji oraz wszystkich chętnych pragnących zintegrować się na rzecz pracy dla dobra Cerkwi. Na pierwsze spotkanie przyszło kilkanaście osób. Gospodarzem spotkania ze strony Cerkwi był Ks. Anatol Ławreszuk, który w kilku zdaniach nakreślił założenia przyszłej organizacji oraz oczekiwania, jakie z organizacją inteligencji prawosławnej wiąże Cerkiew. Ustalono, że spotkania będą się odbywały w każdy czwartek w świetlicy parafialnej. Na spotkaniach w luźnej dyskusji omawiano problematykę religijną, społeczną, rolę prawosławnego chrześcijanina. Uczestnikami spotkań byli ludzie o różnym poziomie intelektualnym, zawodowym, społecznym, osoby nie znające się między sobą - może poza znajomością ze wspólnego uczestnictwa w nabożeństwach. Po przeszło miesięcznym okresie spotkań nie było wyraźnych postępów w formowaniu się organizacji. Brakowało po prostu lidera-zdolnego do przywództwa. Na jednym z zebrań pojawiła się grupa młodych elokwentnych i inteligentnych osób. Wśród nich był dr Anatol Odzijewicz z Filii Uniwersytetu Warszawskiego, obecnie profesor i dziekan Wydziału Fizyki i Uniwersytetu w Białymstoku. Dr Anatol Odzijewicz był w tym czasie prezesem Oddziału Białostockiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Ten młody naukowiec, człowiek niezwykle rzutki i dobrze zorganizowany, zdolny organizator zadał pytanie: "Ludzie, do czego dążycie, co chcecie osiągnąć, jakie są wasze cele?". Następnie dr Anatol Odzijewicz przedstawił swoją wizję organizacji, nakreślił jej założenia i plan działania, a co najważniejsze - podstawy prawne. Mając doświadczenie w pracy organizacyjnej - wyznaczył kierunek działań kładąc wyraźny nacisk na sprawy czysto organizacyjne i merytoryczne. Powstała grupa inicjatywna, wśród której byli: m.in.: Piotr Juszczuk, Walenty Pacewicz, Anatol Odzijewicz, Aleksander Sołowianowicz, Mikołaj Wawreniuk, Aleksander Nikitin, Antoni i Eugeniusz Mironowicz, Mikołaj Syczewski, Halina Koleśnik, Jan Piwnik, Jan Goworko, Włodzimierz Dudel, Dorota Zawadzka, Ludmiła Kuczyńska, Jarosław Szyrkowiec, Michał Bajko, Mikołaj Aleksiejuk. Przystąpiono do opracowania statutu. Odbyło się kilka spotkań, na których przedyskutowano cele i złożenia organizacji. Ostatecznie przyjęto wariant statutu autorstwa mgr Piotra Juszczuka. Niemało czasu zajęło ustalenie nazwy:. Stowarzyszenie, związek, unia - pomysłów było wiele. Ostatecznie przyjęto nazwę: Stowarzyszenie "Bractwo Prawosławne". Władyka Sawa naciskał i wywierał presję na przyśpieszenie prac związanych z rejestracją. Ze swojej strony Władyka, w połowie stycznia 1986r., delegował do pracy w grupie inicjatywnej Mikołaja Wawreniuka i Walentego Pacewicza, ludzi wybitnie związanych z Cerkwią.
Po licznych spotkaniach w styczniu i lutym 1986 r. ostatecznie uzgodniono i uzyskano wstępną akceptację Władyki Sawy statutu Bractwa. Ustalono datę Zebrania Założycielskiego na dzień 1 marca 1986r. Zebrani uczestnicy, których było ponad 100 osób przyjęli statut Bractwa i wybrali Komitet Tymczasowy w składzie: Anatol Odzijewicz, Mikołaj Wawreniuk, Piotr Juszczuk, Walenty Pacewicz, Aleksander Sołowianowicz, Halina Koleśnik, Jarosław Szyrkowiec. Zadaniem Komitetu było doprowadzenie do sfinalizowania kwestii rejestracji statutu. Komitet założycielski wystąpił w dniu 8 marca 1986r. do Jego Ekscelencji Biskupa Sawy z prośbą o błogosławieństwo i objęcie duchowego patronatu nad działalnością Bractwa. 12 marca 1986 r. Kancelaria Biskupa Białostockiego i Gdańskiego pismem Nr 97/86 poinformowała Komitet Tymczasowy iż Jego Ekscelencja, Najprzewielebniejszy SAWA, Biskup Białostocki i Gdański na piśmie Komitetu Założycielskiego Bractwa Prawosławnego w Białymstoku, z dnia 8.III.1986r. napisał: cyt.: "Przyszłe ewentualne Bractwo Prawosławne winno posiadać czysto cerkiewny charakter, służąc cerkwi wszechstronną swą pomocą. Bractwo posiadając strukturę demokratyczną powinno przestrzegać norm eklezjologicznych Matki Cerkwi. Działając w ten sposób może otrzymać Jej błogosławieństwo. Na obecnym etapie organizacyjnym, błogosławieństwa udzielić nie mogę. Przyczyna: brak wśród Członków Komitetu Założycielskiego jednolitego stanowiska ideologicznego, co do działalności Bractwa, brak pełnej dokumentacji i charakterystyki Cerkwi osób należących do Komitetu Założycielskiego. Ks. prot. A. Ławreszukowi dziękuję za Jego wkład w organizację Bractwa. Szkoda, że środowisko prawosławne nie rozumie zasad polityki swej Cerkwi. W tym zawarta jest przyczyna braku osiągnięcia wyników kilkumiesięcznej pracy. Ks. prot. A. Ławreszuka odwołuję z dalszej pracy w tym kierunku, oprócz spotkania na którym powinien ogłosić niniejszą decyzję. Błogosławię natomiast na zajęcia z wiernymi w piątki, o ile będą chętni, z tematyki czysto religijnej. Błogosławieństwa na dalsze spotkania w lokalu diecezji, aktualnie udzielić nie mogę. Do sprawy ustosunkuję się po przedłożeniu mi jasno sprecyzowanego stanowiska Bractwa, co do jego działalności ideologicznej oraz pełnej wszechstronnej cerkiewnej charakterystyki osób należących do Komitetu Założycielskiego. Informuję, że w sprawach cerkiewnych ostateczny głos należy do biskupa. Nie może być takiego zjawiska, aby Członek Bractwa twierdził, jeśli idzie o relację Cerkiew-Bractwo, cytuję wypowiedź Członka Komitetu Założycielskiego: "po co, na co". Jeśli Członek Komitetu Założycielskiego nie wie po co i na co w Cerkwi istnieje biskup, nie może należeć do Bractwa. 12 III.1986r. /-/ + Biskup SAWA".
Pismo Władyki Sawy było powodem, iż część członków Komitetu Założycielskiego zrezygnowała z dalszej działalności.
Mimo przejściowych trudności - ostatecznie Jego Ekscelencja Biskup SAWA udzielił swego błogosławieństwa. W kolejnym etapie należało uzyskać zgodę na działalność Wydziału Społeczno - Administracyjnego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku. Wniosek Komitetu Założycielskiego w tym względzie został jednak odrzucony. Odmowa motywowana była m.in. istnieniem Białoruskiego Towarzystwa Społeczno Kulturalnego i Unii Chrześcijańsko Społecznej. Twierdzono, że w ramach tych organizacji społeczność prawosławna może realizować swoje cele i marzenia oraz rozwiązywać problemy zarówno materialne jak i duchowe. Na takie postanowienie Wydziału Społeczno-Administracyjnego U.W Komitet złożył apelację do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Z przykrością należy stwierdzić ze stanowisko Wydziału S-A UW Ministerstwo podtrzymało, uzasadniając swoją decyzję brakiem pożytku społecznego. Był to policzek dla prawosławnych i wyraźne oznaki dyskryminacji mniejszości narodowych i religijnych.
W tej sytuacji Komitet Założycielski zawiesił działalność. Władza komunistyczna w połowie lat osiemdziesiątych czuła się na tyle silna i była tak zaślepiona i zadufana, że nie przewidziała, iż wypadki potoczą się nie tak, jak tego chciała. W maju 1988, a później w lipcu i sierpniu tego roku w Polsce wybuchły strajki i liczne niepokoje społeczne.
Rząd chcąc przypodobać się prawosławnym, nieoficjalnym kanałem powiadomił Cerkiew, że przyzwala na powstanie prawosławnej organizacji. Wówczas zaczęły się ponowne prace nad rejestracja Bractwa. 24 stycznia 1989r. w siedzibie Kurii Prawosławnej w Białymstoku odbyło się zebranie założycielskie Bractwa z udziałem 24 osób. Zebranych powitał ks. Arcybiskup SAWA udzielając błogosławieństwa na działalność. Zebranie po dyskusji przyjęło, po wprowadzeniu kilki poprawek, statut opracowany w 1986r. Wybrano grupę 6 osób w składzie:
Prof. dr hab. n. med. Michał Małofiejew, Walenty Pacewicz, Aleksander Sołowianowicz, Halina Koleśnik Jan Piwnik, Wiktor Stachwiuk.
Zadaniem tej grupy było załatwienie dalszych formalności związanych z rejestracja Stowarzyszenia. 26 stycznia złożono wniosek o rejestrację w Wydziale Administracyjno Społecznym Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku. 3 marca 1989 roku decyzją Dyrektora Wydziału U W, mgr Kazimierza Konopki, Stowarzyszenie "Bractwo Prawosławne" zostało wpisane do rejestru stowarzyszeń i związków Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku pod Nr rejestru 75.
Tym samym zakończyła się kilkuletnia batalia o zalegalizowanie pierwszej w Polsce organizacji skupiającej prawosławny laikat.

W dniu 8 marca 1989 Władyka Sawa przyjął przedstawicieli Komitetu Założycielskiego, złożył gratulacje oraz podziękowanie wszystkim, którzy swoją kilkuletnią pracą, pomimo licznych trudności, z uporem dążyli do tego szczytnego celu. W piśmie z dnia 8 marca 1989r.nr.84/89 Jego Ekscelencja napisał, cyt.:"Bogu dzięki za jego pomoc w zrealizowaniu dążeń wierzącego laikatu Kościoła Prawosławnego m. Białegostoku, który ma, z momentem powstania Stowarzyszenia "Bractwo Prawosławne" dodatkową możliwość integracyjną swej religijnej tożsamości".
Jego Ekscelencja Sawa zadeklarował pomoc patronalną i wyznaczył na opiekuna duchowego Bractwa księdza Prot. Aleksandra Chilimoniuka, proboszcza parafii Wszystkich Świętych w Białymstoku. Jednocześnie dla potrzeb Bractwa udostępnione zostało czasowe pomieszczenie na terenie parafii Wszystkich Świętych.
W dniu 13 marca 1989 r. na zebraniu Komitetu Założycielskiego dokonano ustaleń w sprawie powołania Zarządu Tymczasowego na bazie grupy inicjatywnej, którego zadaniem będzie przygotowanie I Walnego Zebrania Delegatów celem przeprowadzenia wyborów statutowych władz Bractwa.. W skład Zarządu Tymczasowego weszli: Prof. Michał Małofiejew - przewodniczący, Mikołaj Wawreniuk - z-ca przewodniczącego, Walenty Pacewicz - sekretarz, Aleksander Sołowianowicz - skarbnik oraz: członkowie: Mikołaj Hajduk, Halina Koleśnik, Aleksander Nikitin, Jan Piwnik, Jan Suchodoła, Antoniona Mozolewska, Jan Kabac, Jerzy Romaniuk, Mikołaj Misiukiewicz, Andrzej Łapko, Jerzy Uścinowicz, Aleutyna Romaniuk i Jerzy Andrejuk.
Ustalono termin I Walnego Zebrania. Dla usprawnienia prac Zarządu Tymczasowego, związanych m. in. z przygotowaniem Walnego Zebrania oraz dla zapewnienia maksymalnej skuteczności (efektywności) realizacji celów działania Bractwa określonych w statucie powołano następujące komisje:
a) Organizacyjną,
b) Kulturalno-oświatową,
c) Gospodarczą.
Komisje na spotkaniach roboczych miały wypracować program i przyszłe zadania do realizacji przez Bractwo.
Komisja Organizacyjna zaproponowała: zorganizowanie sekcji poradnictwa prawnego dla członków Bractwa, która w miarę narastania problemów oraz zapotrzebowania na jej merytoryczną działalność mogłaby przekształcić się w samodzielny zespół. Docelowym zadaniem Komisji Organizacyjnej miała być również organizacja pielgrzymek a także różnych form turystyki, m.in. w ramach wymiany bezdewizowej do krajów prawosławnych z b. ZSRR, także organizacja trampingów, wycieczek oraz inne form turystycznych w oparciu o współpracę z organizacjami prawosławnym w innych krajach.
Komisja Kulturalno-oświatowa za swój cel stawiała realizację swoich zadań poprzez sekcje:
- poetycko-literacką,
- wydawniczą ,
- plastyczna,
- konserwatorską,
- artystyczną,
- katechetyczno - oświatową,
W ramach działalności oświatowej propozycje programowe dotyczyły organizacji odczytów i prelekcji, organizowania kursów katechetyczno - biblijnych.
W ramach działalności wydawniczej postanowiono rozpocząć wydawanie biuletynu informacyjnego Bractwa. Planowano wydawać kalendarze ścienne (cerkwie, ikony), modlitewnika w tłumaczeniu na 4 języki, słownika starocerkiewno - słowiańskiego w tłumaczeniu na język polski, także zamierzano wydawać płyty i kasety z muzyką cerkiewną (Np. z Festiwali w Hajnówce). Planowano także utworzenie biblioteki, fonoteki i wideoteki, a nawet pojawiły się plany podjęcia działań na rzecz przetłumaczenia Pisma Świętego z języka greckiego na polski.
W ramach sekcji plastycznej planowane było organizowanie kursów i obozów ikonograficznych, zorganizowanie wystaw sztuki cerkiewnej, a w perspektywie galerii sztuki cerkiewnej, a także wysyłanie uzdolnionych ludzi na stypendia ikonograficzne.
W ramach działalności konserwatorskiej zamierzano rozpocząć prowadzenie prac konserwacji zabytków sakralnych, a także inwentaryzacja takich zabytków jak świątynie i cmentarze. Ponadto w planach przewidywano stworzenie ośrodka badań historycznych, uruchomienie fundacji kultury prawosławnej, podjęcie działań w celu zorganizowania centrum kultury prawosławnej, a także nawiązanie współpracy z zagranicznymi organizacjami prawosławnymi.
Komisja Gospodarcza Bractwa przewidywała realizację statutowych zadań poprzez:
- gospodarczą działalność firmy budowlano-projektowej Orthbud" i związanej z tym realizacją budowy cerkwi w Supraślu oraz budową kaplicy na cmentarzu w parafii św. Mikołaja w Starosielcach,
- prowadzenie stolarni i zakładu pomnikarskiego,
- uruchomienie kiosku na cmentarzu prawosławnym na osiedlu Wygoda,
- sprzedaż kwiatów, wiązanek, wieńców, palm, pisanek, zniczy,
- pośrednictwo w sprzedaży pomników,
- zorganizowanie wypożyczalni narzędzi na cmentarzu,
- prowadzenie sklepu z ikonami i dewocjonaliami.

Program Bractwa we wszystkich wymienionych dziedzinach był przeogromny i niezwykle ambitny. Opracowane plany stanowiły wytyczne i kierunki działania dla przyszłego Zarządu Głównego i realizacji statutowych zadań. Dzisiaj z perspektywy czasu można stwierdzić, że niektóre z planowanych zadań były nierealne, chociażby z ekonomicznego punktu widzenia. Niemniej euforia z jaką członkowie Zarządu przystąpili do działania, ich chęci i zaangażowanie były godne naśladowania .
W okresie budowy zrębów pierwszej prawosławnej organizacji ludzi świeckich w kraju następowały zasadnicze zmiany ustrojowe. W okresie od 6 lutego 1989r. do 5 kwietnia trwały obrady Okrągłego Stołu. W wyniku porozumienia rządu i NSZZ "Solidarność" ustalono, że 3 czerwca odbędą się pierwsze wolne wybory do Sejmu i Senatu RP. Zarząd Tymczasowy Bractwa zdecydował się na czynne uczestnictwo w wyborach i wystawił kandydaturę dr Jana Piwnika do Senatu. Był to okres intensywnej pracy członków Zarządu, którzy zaangażowali się w zbieranie podpisów umożliwiających wpisanie na listę wyborczą kandydatów, a jednocześnie trwały prace nad przygotowaniem Walnego Zebrania.

Ostatecznie uzgodniono z Władyką Sawą termin Walnego Zebrania na dzień 24 maja 1989 roku w dzień święta Nauczycieli Słowian, św. Braci Sołuńskich, Cyryla i Metodego. W okresie przed Walnym Zebraniem odbyto 5 spotkań Zarządu Tymczasowego na których wypracowano i ustalono program i porządek Walnego Zebrania. Zarząd Tymczasowy wystosował zaproszenie o wzięcie udziału w Walnym Zebraniu do Jego Eminencji Prawosławnego Metropolity Warszawskiego i Całej Polski Bazylego. Zaproszono na Walne Zebranie księży biskupów-ordynariuszy prawosławnych diecezji w Polsce. Zwrócono się również z zaproszeniami do księży dziekanów diecezji Białostocko-Gdańskiej z prośbą o delegowanie ze swoich dekanatów po 3 przedstawicieli laikatu jako delegatów. Planowano przybycia około 100 delegatów. Zgodnie z przepisami prawa o stowarzyszeniach powiadomiono o dacie Walnego Zebrania organ nadzorujący - Wydział Społeczno-Administracyjny Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku i proszono o delegowanie przedstawiciela tego organu .

I Walne Zebranie Bractwa
I Walne Zebranie Bractwa Prawosławnego odbyło się w zaplanowanym terminie w świetlicy parafialnej przy parafii "Wszystkich Świętych" w Białymstoku. Oprawę graficzną, dekoracje sali obrad wykonał pracownik wydziału architektury Politechniki Białostockiej, mgr inż. arch. Jerzy Uścinowicz.
W zebraniu uczestniczyło 56 delegatów przybyłych z całej Polski oraz 14 gości w przeważającej mierze, duchownych- uczestników diecezjalnej, corocznej konferencji duchowieństwa, organizowanej corocznie w dniu św. św. Cyryla i Metodego. Na zebranie przybył gorąco witany przez delegatów gość honorowy Jego Ekscelencja Sawa, Arcybiskup i ordynariusz prawosławnej diecezji Białostocko-Gdańskiej. Zebranie zaszczycił również przedstawiciel Wydziału ds. wyznań Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku Zdzisław Rybicki.
I Walne Zebranie rozpoczęło się uroczystym "molebnem" celebrowanym przez Jego Ekscelencję w asyście pozostałych przybyłych duchownych. Po nabożeństwie delegaci i goście udali się do świetlicy parafialnej na obrady. Przewodniczący Tymczasowego Zarządu prof. Małofiejew przywitał przybył delegatów i gości i poprosił J.E abp Sawę o zabranie głosu. Jego Ekscelencja przywitał delegatów i zaproszonych gości.
Władyka stwierdził ,wówczas, cyt.: "W historii cerkwi prawosławnej w Polsce przeżywamy doniosły i historyczny moment. Przez utworzenie Bractwa, nawiązujemy do bogatych tradycji cerkwi, w której bractwa zawsze odgrywały znaczącą rolę. Nie przypadkowo- stwierdził- zebranie odbywa się na terenie cmentarza na Wygodzie. W ten sposób, wyrażamy łączność ze światem zmarłych, naszymi przodkami , dającymi nam świadectwo prawosławia".
Władyka podziękował Zarządowi Tymczasowemu oraz życzył owocnych obrad, a nowo wybranemu zarządowi udzielił błogosławieństwa i wiele sił i determinacji w dalszej pracy, dla dobra cerkwi. Następnie głos zabrał przedstawiciel Wojewody -Zdzisław Rybicki. Stwierdził on, że, cyt.: "Bractwo Prawosławne jest pierwszą w Polsce świecką organizacją wyznawców prawosławia działającą przy cerkwi.
Następnie dokonano wyboru przewodniczącego Walnego Zebrania. Został nim Aleksander Sołowianowicz. W dalszej części obrad referat programowy i sprawozdanie z działalności Zarządu Tymczasowego wygłosił jego przewodniczący, prof. dr hab. Michał Małofiejew.
Zacytujmy w skrócie wypowiedź profesora, cyt.: "Mamy obecnie sprzyjające warunki dla działalności Bractwa Prawosławnego. Możemy stać się aktywnymi uczestnikami rozwoju bogatego życia Cerkwi. Dbałość o zachowanie tradycji prawosławia w ciągle zmieniającym się współczesnym świecie jest jednym z podstawowych założeń naszej działalności. Dlaczego jest to tak ważne? Dlatego, że w obecnych czasach wszystko ulega gwałtownym zmianom, a podstawowe zasady i normy moralne są pustymi słowami. Człowiek winien mieć świadomość, że istnieją trwałe wartości takie jak więź i braterstwo ludzi wyznających tę samą wiarę. Żyjąc na styku dwu kultur, powinniśmy dbać o naszą tożsamość, przy pełnym poszanowaniu i tolerancji wobec innych. Celem nadrzędnym jest harmonijne współżycie, a przede wszystkim poszanowanie uczuć i godności każdego człowieka. Naszym obowiązkiem jest zwrócenie uwagi na młodzież i zachęcenie jej do uczestnictwa w różnych formach działalności dla dobra Cerkwi. Na naszych oczach odbywa się rozwój zarówno teologicznej jak i świeckiej myśli prawosławnej. Autorytetami o światowym uznaniu są tacy myśliciele jak Bierdiajew, Ewdokimow, Florenski i inni. Planowana przez nasze Bractwo działalność wydawnicza winna popularyzować i przybliżać poglądy współczesnych, czołowych prawosławnych teologów".
Dalej profesor mówił, cyt.: "Sądzę, że moim obowiązkiem i wszystkich współbraci jest propagowanie dziedzictwa duchowego i kulturalnego Cerkwi po to, aby zajęło trwałe miejsce na mapie wyznań i kultury nie tylko Polski, lecz i Europy. Nie możemy zgodzić się na to, żeby prawosławie było traktowane jako atrakcyjny folklor wschodnich regionów Polski. Nie możemy być bierni wobec wyznaczania nam miejsca w skansenie na obrzeżu kultury. Nie możemy się zgodzić z poglądami, że Cerkiew prawosławna i jej kultura są tylko atrakcją turystyczną i barwnym reliktem mniejszości narodowych. Dlatego uważamy, że we współpracy z duchowieństwem powinna zostać opracowana historia Cerkwi i kultury prawosławnej".
Prof. M. Małofiejew mówił również o potrzebie nawiązania współpracy polskiego prawosławnego stowarzyszenia z podobnymi organizacjami w innych krajach. Następnie omówił dotychczasowe dokonania Zarządu Tymczasowego w sferze organizacyjnej i by móc dzisiaj dokonać wyboru stałych władz stowarzyszenia i przyjęcia statutu Bractwa który wytycza dalsze cele i działania.
Mikołaj Wawreniuk przedstawił sprawozdanie z działalności gospodarczej Zarządu Tymczasowego. Podkreślił On, że dotychczas, udało się uruchomić sprzedaż m.in. kwiatów, zniczy, torfu i ziemi do kwiatów w kiosku zorganizowanym przez Zarząd. Przedstawił także szereg innych propozycji i inicjatyw gospodarczych, które mogłyby przynieść Bractwu wymierne korzyści ekonomiczne. Byłoby to np. utworzenie zespołu adwokackiego, spółdzielni lekarskiej, jednostki projektowej innych wymienionych wcześniej, a wypracowanych przez Zarząd Tymczasowy jako zadań celowych dla przyszłych władz Bractwa.
Następnie odczytano i przyjęto do wiadomości decyzję Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku o rejestracji Stowarzyszenia "Bractwo Prawosławne". W dalszej części obrad przyjęto w głosowaniu jawnym i bez zastrzeżeń zarejestrowany statut Bractwa, a następnie przyjęto jednogłośnie za patronów Bractwa "Apostołów Słowiańskich" św. św. Braci Cyryla i Metodego.
Przyjęcie św. Braci za patronów podyktowane było m.in. faktem, iż zebranie odbywało się w dniu ich święta, jak również posłannictwem i rolą którą odegrali w chrystianizacji ziem słowiańskich. Do tych szczytnych zadań misji chrystianizacyjnej św. braci pragnie również nawiązać nowo powstałe Bractwo Prawosławne wypełniając statutowe cele i zadania.
Następnie przeprowadzone zostały wybory władz Bractwa do Zarządu Głównego, Głównej Komisji Rewizyjnej i Sądu Polubownego. Delegaci wybrali Zarząd Główny Stowarzyszenia Bractwo Prawosławne im. św. św. Cyryla i Metodego w Białymstoku w następującym składzie:
Prof. dr hab. med. Michał Małofiejew - przewodniczący,
Jan Piwnik i Mikołaj Wawreniuk - zastępcy przewodniczącego,
Walenty Pacewicz - sekretarz,
Halina Koleśnik - zastępca sekretarza,
Aleksander Sołowianowicz - skarbnik,
Jarosław Makal - zastępca skarbnika,
Katarzyna Kuryło, Jan Kabac, Jan Dawidziuk, Władysław Kaniuk, Mikołaj Malesza, Aleksander Nikitorowicz, Jerzy Uścinowicz, Jarosław Werdoni, Aleksander Nikitin - członkowie zarządu.
Wybrano także Główną Komisję Rewizyjną w składzie: Aleksy Mularczyk, Mirosław Matwiejuk, Kira Kononowicz, Sławomir Grześ, Włodzimierz Klukowski, Antonina Mozolewska, Jan Suchodoła, Antoni Jarocki.
Dokonano wyboru również Sądu Polubownego w składzie: Nina Borowska, Iraida Gryko, Bogdan Kalinowski, Anna Radziukiewicz, Anna Kuźma, Wiesław Półjanowicz, Włodzimierz Gacuta.

Walne Zgromadzenie określiło główne cele statutowe i zadania Bractwa. Przypomnijmy te cele:
pielęgnowanie ducha tożsamości i łączności wśród ludności prawosławnej zgodnie ze swym wyznaniem, Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz porządkiem prawnym określonym w ustawach,
zapoznanie społeczeństwa z doktryną i tradycjami Kościoła prawosławnego i propagowanie ich,
rozwijanie działalności kulturalnej i oświatowej w drodze porozumienia i współpracy pomiędzy różnymi wyznaniami i religiami,
współdziałanie z innymi organizacjami w opiece nad zabytkami kultury prawosławnej,
rozszerzanie udziału prawosławnych w rozwoju społecznym, gospodarczym i kulturalnym kraju,
umacnianie więzi polskiej społeczności prawosławnej ze środowiskami prawosławnymi w innych krajach.

Swoje cele statutowe postanowiono realizować poprzez:
integrację i umocnienie więzi ludności skupionej wokół Cerkwi prawosławnej,
pogłębianie wspólnoty ludności prawosławnej,
zapoznanie społeczeństwa z tradycjami, dorobkiem materialnym i duchowym Kościoła Prawosławnego oraz szerzenie idei ekumenicznych,
umocnienie w społeczeństwie polskim zasad tolerancji religijnej oraz zwalczanie wszelkich przejawów patologii społecznych,
udział w działalności charytatywnej Kościoła,
szerzenie idei pokoju oraz pokojowego współżycia narodów,
działalność wydawniczą, prasową, kolportaż, gospodarzą i usługową,
gromadzenie i ochronę pomników cerkiewnej kultury materialnej i duchowej na ziemiach polskich,
współpracę z odpowiednimi organizacjami krajowymi i zagranicznymi.

Za ważne zadanie na I Walnym Zgromadzeniu uznano także powołanie Kół i Oddziałów Bractwa Prawosławnego przy poszczególnych parafiach i w dekanatach.
W wyniku ożywionej dyskusji sformułowano szereg wniosków, które ukierunkowały dalszą pracę Zarządu. Poniżej podajemy ich wykaz w formie skróconej:
1. Pierwsze Walne Zebranie Delegatów zgodnie uznało, że patronami Bractwa Prawosławnego są Apostołowie Słowian św. św. Cyryl i Metody.
2. Zadaniem Bractwa jest wzmacnianie poczucia więzi i braterstwa wśród ogółu społeczeństwa prawosławnego, a zwłaszcza wśród młodzieży. Osiągniemy to poprzez szerzenie wiedzy o tradycjach prawosławnych i historii cerkwi oraz podstawach wiary i istocie liturgii w prawosławiu.
3. Wszystkie skupiska ludności prawosławnej w kraju powinny być poinformowane o powstaniu Bractwa, zapoznane ze statutem oraz winne być zachęcone do tworzenia oddziałów terenowych Bractwa.
4. Bractwo otacza szczególną opieką i szacunkiem nauczycieli kształtujących naszą młodzież w poszanowaniu wiary i kultury prawosławnej.
5. Podstawowym celem Bractwa jest propagowanie i rozwijanie kulturotwórczej działalności cerkwi.
6. W przyszłości Bractwa planuje się uruchomienie ośrodka i fundacji twórców kultury prawosławnej imienia św. św. Cyryla i Metodego w Białymstoku.
7. Zarząd Główny Bractwa zobowiązuje się do powołania następujących grup roboczych :
sekcję gospodarczą,
sekcję wydawniczą (Biuletyn informacyjny Bractwa, opracowanie albumu sztuki cerkiewnej w Polsce i inne, Np. modlitewniki),
sekcję budownictwa i restauracji obiektów sakralnych,
sekcję krzewienia i propagowania różnych form sztuki cerkiewnej,
sekcję turystyki i współpracy z zagranicą.

8. Bractwo ma za zadanie wszechstronnie rozwijać działalność gospodarczą oraz podjąć współpracę z podobnymi organizacjami w innych krajach.
9. Zarząd Główny uznaje za wskazane opracowanie godła, emblematu i insygniów Bractwa (sztandar).
10. Zarząd Główny zwróci się do hierarchii cerkiewnej o ustalenie miejsc i terminów nabożeństw w intencji rozwoju Bractwa Prawosławnego.

W dniu 2 czerwca 1989r. Zarząd Główny złożył w Sądzie Wojewódzkim I Wydział Cywilny w Białymstoku - wniosek o zarejestrowanie stowarzyszenia pod nazwą Bractwo Prawosławne. O wyborze władz Bractwa powiadomiono Urząd d/s Wyznań w Warszawie. Dnia 21 czerwca 1989r. Sąd Wojewódzki I Wydział Cywilny w Białymstoku powiadomił ZG iż, cyt.: "W rejestrze stowarzyszeń prowadzonym przez Sąd Wojewódzki w Białymstoku w dniu 9 czerwca 1989 roku zarejestrowano w dziale A pod numerem 32 - w rubryce 3 stowarzyszenie BRACTWO PRAWOSŁAWNE z siedzibą w Białymstoku, ul. Wysockiego 1, działające na terenie - obszar Polski, posiadające uprawnienia do zakładania oddziałów zgodnie z § 4 Statutu, o celach działania i sposobach ich realizacji określonych w §§ 8 i 9." Z chwilą wpisania do sadowego rejestru stowarzyszeń-Bractwo uzyskało pełną osobowość prawną i możliwość urzeczywistnienia swoich zamierzeń.

Działania Bractwa w pierwszej kadencji:
W czasie I kadencji Bractwo Prawosławne realizowało następujące działania:
1. W zakresie edukacji w sezonie zimowym 1989/90 przeprowadzono kursy językowe: angielskiego, niemieckiego, białoruskiego dla 60 osób, członków Bractwa i innych osób zainteresowanych tymi zagadnieniami.
2. Rozpoczęto działalność gospodarczą poprzez uruchomienie kiosku oferującego usługi na potrzeby cmentarza prawosławnego na Wygodzie. W pierwszym okresie kiosk obsługiwał Józef Całpiński, a od maja 1990r. - Halina Koleśnik.
Odwiedzający groby swoich zmarłych bliskich i przodków z zadowoleniem przyjęli tę formę usługi jaką oferowało Bractwo. Kiosk był czynny codziennie prócz Paschy i wielkich świąt Dochód ze sprzedaży zniczy, kwiatów ziemi, jedliny zaspakajał finansowo statutową działalność taką jak wydawanie Biuletynu Informacyjnego Bractwa, organizację sympozjów i konferencji i oraz innych potrzeb związanych z funkcjonowaniem Bractwa. Nadwyżki finansowe przeznaczano w formie dotacji i darowizn na budowę cerkwi. Finansowaliśmy budowę cerkwi monasterskiej w Supraślu, cerkwi św. Ducha na Antoniuku, w Czarnej Białostockiej, Hagia Sofia w Białymstoku, monasteru w Ujkowicach.
W sferze organizacyjnej założono konto bankowe i ewidencję członków Bractwa Prawosławnego, wydano legitymacje członkowskie, wykonano niezbędne pieczątki, założono sekretariat Bractwa. Brat Jarosław Makal rozpoczął redagowanie kroniki Bractwa. Działalność ta, niestety nie była później kontynuowana.
W dziedzinie wydawniczej rozpoczęto wydawanie Biuletynu Informacyjnego Bractwa Prawosławnego. Z inicjatywy Jarosława Makala Bractwo wydało trzy "Molitwiennyjne listki". Dwa z nich zredagowane zostały przez Jarosława Makala: "O cerkwi", "O przygotowaniu do spowiedzi", a jeden zatytułowany "Dusza oczyma lekarza"- był autorstwa prof. Michała Małofiejewa.
Od 1991r. Bractwo Prawosławne nawiązało współpracę z redakcją "Przeglądu Prawosławnego". Przedstawiciele ZG Bractwa (Hajduk, Małofiejew) byli zapraszani na posiedzenia kapituły dokonującej nominacji na dany rok kandydatów do nagrody "Przeglądu Prawosławnego" imienia Księcia Konstantego Ostrogskiego. Prowadzone były przez członków Bractwa niedzielne odczyty i prelekcje w świetlicy przy katedrze św. Mikołaja. Wykłady dotyczyły tematyki religijnej, historycznej i społecznej dotyczącej Cerkwi prawosławnej w Polsce i na świecie. Członkowie Bractwa wygłosili 28 odczytów. Po nabożeństwach wieczornych w świetlicy parafii św. Mikołaja odbywały wielogodzinne dyskusje związane z tematyką odczytów. W spotkaniach modlitewnych i odczytach brał udział każdorazowo nadkomplet uczestników. Przeprowadzano prelekcje i odczyty także poza katedrą św. Mikołaja, w pozostałych parafiach miasta Białegostoku jak również w innych parafiach Białostocczyzny. Tematyka odczytów została zaprezentowana w odrębnym wydaniu zatytułowanym "Dokumenty Bractwa".
Jednym z zasadniczych działań Bractwa Prawosławnego św. św. Cyryla i Metodego było prowadzenie pracy oświatowej w zakresie podniesienia świadomości religijnej poprzez głębsze zrozumienie życia liturgicznego, tradycji i dorobku kultury prawosławnej. W każdy ostatni piątek miesiąca odbywały się spotkania modlitewne pod przewodnictwem ojca duchowego o. mitrata A. Chilimoniuka , a od 1991r. przez o. archimandrytę Mirona, przełożonego klasztoru pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu, który wzbogacił spotkania o głębokie, teologiczne przemyślenia wsparte monastycznym doświadczeniem. Dzięki osobowości i zaangażowaniu ojca Mirona ranga tych spotkań stała się magnesem przyciągającym słuchaczy, otwartych na oczekiwanie głębokich przeżyć duchowych. Rola jaką spełnia ojciec duchowy (nastawnik) jest w życiu naszej społeczności i wielu sympatyków Bractwa - olbrzymia i zasadnicza. Z inicjatywy Zarządu Bractwo dwa razy do roku odbywały się "gowienija" (rekolekcje): przed świętami Bożego Narodzenia i w trzeci tydzień Wielkiego Postu.
Przeprowadzono spotkania z Bractwem Młodzieży Prawosławnej przy parafii św. Ducha i św. Mikołaja w Białymstoku. Na spotkaniach wygłoszono referaty z historii cerkwi, bractw itp.
W 1991 roku Bractwo Prawosławne zainicjowało spotkanie na poziomie uniwersyteckim, przeprowadzając cykl wykładów w ramach "Wszechnicy Humanistycznej" przy Politechnice Białostockiej. Oto niektóre tematy wykładów:
"O istocie Prawosławia" - ojciec rektor Seminarium Duchownego mgr Jerzy Tofiluk:
"Współoddziaływanie kultury prawosławnej i kultury łacińskiej w Europie" - ks. dr Jarosław Kadylak:
"Znaczenie ikony w życiu Cerkwi" - prof. dr hab. Michał Małofiejew.

W 1992 roku wspólnie z Wydziałem Humanistycznym Białostockiej Filii Uniwersytetu Warszawskiego organizowaliśmy wykłady pod ogólnym tytułem "Wszechnica myśli prawosławnej". Wykłady cieszyły się dużym powodzeniem i były dostępne dla wszystkich chętnych z miasta Białegostoku.
Wszechnicę w dniu 28 lutego 1992 r. otworzył inauguracyjny wykład J. E. Sawy, zatytułowany. "Autorytet Cerkwi Prawosławnej". Wykład odbył się w Auli uniwersyteckiej i cieszył się ogromną frekwencją. Później w gazetach pisano, że było to wydarzenie historyczne, gdyż w byłym gmachu KW PZPR po raz pierwszy tak pięknie rozbrzmiał przed wykładem śpiew modlitewny "Caru Niebiesnyj", a po wykładzie "Dostojno Est'". Wykłady odbywały się raz w miesiącu, a wygłosili je m.in.: mgr Wsiewołod Konach, na temat "Apostolskość i soborowość Cerkwi Prawosławnej", ojciec rektor mgr Jerzy Tofiluk pt. "O możliwościach poznania Boga", prof. zw. dr hab. Michał Małofiejew pt." Eklezjologia ojca Pawła Floreńskiego".
"Wszechnica Myśli Prawosławnej" stała się znaczącym wydarzeniem w życiu intelektualnym naszego miasta. Sądząc po niesłabnącej frekwencji, wyszła naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców Białegostoku. Przedstawiciele Bractwa Prawosławnego brali także czynny udział w sympozjach i seminariach, które miały miejsce się w Białymstoku. Członkowie Bractwa przedstawiali tam stanowisko Cerkwi prawosławnej odnośnie dyskutowanej problematyki.
Przykładowo na konferencji dotyczącej ekumenii prof. Małofiejew wypowiedział następujący pogląd, cyt.: "Dziś w Europie Zachodniej obserwujemy wyraźny wzrost zainteresowania filozofią, kulturą i sztuką, które wyrosły na żyznej glebie prawosławia. Trudno więc zrozumieć, że po II Soborze Watykańskim, po spotkaniach ekumenicznych w Asyżu, mógł mieć miejsce synod biskupów rzymskokatolickich, na którym został opracowany plan chrystianizacji terenów byłego Związku Radzieckiego. Uznano ten obszar za "pustynię duchową" i wdzięczne pole do działalności misji rzymskokatolickiej. Jeżeli jedna ze stron w dialogu ekumenicznym pisze jedno, wygłasza w homiliach co innego, a równocześnie prowadzi wrogą działalność wobec Cerkwi prawosławnej, to taki partner traci wiarygodność i przestaje być stroną w dialogu ekumenicznym. Cerkiew prawosławna stoi na stanowisku, że każda forma jawnego lub ukrytego prozelityzmu jest grzechem. Wszyscy jesteśmy braćmi w Chrystusie. A krzyż, symbol naszego odkupienia, winien zawsze tylko nas łączyć, a nigdy dzielić. Mimo zaistniałych ostatnio bardzo przykrych wydarzeń prawosławni wierzą, że Duch Święty natchnie Boskim rozumem tych, którzy chcieliby jeszcze raz powtórzyć błędy historii. Gdyż nawracanie (prozelityzm) chrześcijan na chrześcijaństwo w wydaniu rzymskokatolickim, miejmy nadzieję, nie powtórzy się. Czego z ufnością w Sofię - Mądrość Bożą - życzymy dla dobra nas wszystkich".
W ramach rozszerzenia bazy Bractwa założone zostały koła terenowe przy prawosławnych parafiach w Białymstoku "Wszystkich Świętych", "Świętego Ducha", św. Eliasza w Dojlidach, "Zmartwychwstania Pańskiego" a także w Gródku, Michałowie, Zabłudowie, Białej Podlaskiej (Diecezja Lubelska).
Bractwo Prawosławne prowadziło działania w sprawie zwrotu klasztoru prawosławnego w Supraślu Cerkwi prawosławnej w Polsce, jego pierwszego i prawowitego właściciela. O zwrot klasztoru w Supraślu zabiegała również "Fundacja Supraska", której członkami są przedstawiciele Bractwa Prawosławnego.
Bractwo weszło w skład Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Z ramienia tej Fundacji członkowie Bractwa złożyli wizytę Rzecznikowi Praw Obywatelskich, profesorowi Tadeuszowi Zielińskiemu. Na spotkaniu, prowadzonym przez prof. Zielińskiego w spokojnej, pełnej energii atmosferze, przedstawiciele różnych wyznań religijnych i stowarzyszeń świeckich przedstawili krzywdy i bolączki jakie spotykają ludność ze strony zwłaszcza świeckiego aktywu inspirowanego przez Kościół rzymskokatolicki. Na tym spotkaniu prof. zw. dr hab. Michał Małofiejew krótko i rzeczowo przedstawił rzecznikowi praw obywatelskich zagadnienie konfliktu wokół zabudowań monasteru supraskiego. Wypowiedź została włączona do protokołu, a prof. Zieliński poprosił o nadesłanie na adres rzecznika odpowiedniej dokumentacji.

Przedstawiciele Bractwa, poseł do Sejmu Eugeniusz Czykwin i prof. Michał Małofiejew, uczestniczyli w pracach Komisji Praw Człowieka. Intensywność spotkań wszystkich mniejszości wyznaniowych zamieszkujących Rzeczpospolitą, uległa aktywizacji w związku z pracami Sejmowej Komisji Konstytucyjnej i Komisji d/s Mniejszości Narodowych. Przedstawiciele Zarządu Głównego Bractwa wielokrotnie występowali na lokalnej i ogólnopolskiej antenie radiowej, jak również, chociaż rzadko, byli gośćmi programów telewizyjnych.
W ramach działalności kulturotwórczej i ekumenicznej w roku 1991 zorganizowano dwa trzytygodniowe turnusy - sesje (po ok. 50 godzin każda), płatnego kursu języka angielskiego. Uczestniczyło w obu turnusach 18 osób. Moderatorem i opiekunem kursu ze strony Bractwa był Aleksander Sołowianowicz. Kurs był zorganizowany dla osób posiadających pewien stopień zaawansowania i opanowania języka. Zajęcia polegały na doskonalenie znajomości języka angielskiego poprzez konwersację z osobą autentycznie posługującą się tym językiem. Pomocy w organizacji kursu udzielił Władyka Sawa. Jego Ekscelencja wykorzystując swoje rozległe kontakty ekumeniczne z różnymi kościołami w świecie zwrócił się do znajomego biskupa z kościoła w Szkocji z prośbą o delegowanie do Polski osoby, która zdolna by była poprowadzić taki kurs, a przy okazji zapoznałaby się z życiem Kościoła Prawosławnego w Polsce. Dzięki uprzejmości naszych braci ze Szkocji, przybyła do Białegostoku miss Karen Livingstone, która prowadziła zajęcia konwersacyjne z uczestnikami kursu. Oprócz wymiernych korzyści jakie wynieśli uczestnicy kursu podnosząc swój poziom wiedzy, to niewątpliwie na plus tego przedsięwzięcia należy zapisać fakt nawiązania kontaktów z innymi wyznaniami chrześcijańskimi. Było to również wypełnienie jednego z zadań statutowych i programowych na I kadencję.
25 listopada 1989 roku upłynęło 10 lat od chwili konsekracji na biskupa Jego Ekscelencji Arcybiskupa Sawy, ordynariusza prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej. Z okazji jubileuszu Zarząd Bractwa złożył Jubilatowi gratulacje i życzenia zdrowia oraz wielu łask Bożych w dalszej arcypasterskiej służbie Bogu i cerkwi
Na pytanie, jak widzi dzień dzisiejszy oraz bliższą i dalszą przyszłość Bractwa Prawosławnego i jakie z nim łączy nadzieje, nasz Arcypasterz powiedział, cyt.: "Bractwa Prawosławne zawsze spełniały w Cerkwi wielką rolę. Dzięki Bogu, iż wznawiamy tę piękną tradycję. Zaszczyt ten przypadł Białemustokowi. Bractwo Prawosławne chociażby z tego powodu powinno być dumne, a to zobowiązuje je do efektywnej pracy. Jego konstruktywna działalność stanowi dobre wsparcie Kościoła. Cieszę się, że Bractwo ogarnia swoim zasięgiem coraz to nowych członków i sympatyków. Mam nadzieję, że poprzez utrwalanie i dalsze rozbudzanie tego zapału, który dzisiaj panuje wśród członków Bractwa, będzie ono rozwijało się pomyślnie i wydatnie przyczyni się do ugruntowania świadomości wśród wiernych i ich większej tożsamości z Cerkwią, prezentacji bogatej kultury prawosławnej i jej pięknych obyczajów. Tym bardziej, że w swych szeregach skupia wielu wspaniałych ludzi, znakomitych specjalistów z różnych dziedzin, doświadczonych i ofiarnych działaczy społecznych".
W grudniu 1990 r. w parafii św. Michała w Bielsku Podlaskim odbyło się spotkanie redakcji czasopisma "LAMPADA" z przedstawicielem Zarządu Głównego Bractwa, Aleksandrem Sołowianowiczem, jednocześnie szaradzistą, autorem licznych krzyżówek drukowanych m.in. w " Rozrywce", " Szaradziście" i innych pismach. Łampada" to było pismo dla dzieci i młodzieży, redagowane całkowicie przez młodzież zgrupowaną w Kole Teologów Prawosławnych w Bielsku Podlaskim pod redakcją o. Leoncjusza Tofiluka. Oprócz artykułów ściśle cerkiewnych czasopismo drukowało na swoich łamach także układane przez młodzież krzyżówki tematyczne - związane z problematyką biblijną, chrześcijańską i prawosławną. Nie zawsze jednak miały one budowę zgodną z zasadami sztuki szaradziarskiej. Brat Aleksander Sołowianowicz zapoznawał młodzież z prawidłami tego typu łamigłówek.
Członkowie Bractwa za swoje zaangażowanie i działalność dla bractwa oraz ofiarność dla cerkwi byli odznaczani przez św. Sobór Biskupów P A K P. Odznaczenia orderem św. równej apostołom Marii Magdaleny w I kadencji otrzymali: Michał Małofiejew, Mikołaj Wawreniuk, Walenty Pacewicz oraz Jan Smyk.
W maju 1992 roku minęła pierwsza statutowa 3-letnia kadencja działalności Zarządu Głównego Bractwa Prawosławnego im. św. św. Cyryla i Metodego. Była to kadencja niezwykle ważna i owocna. Bractwo nie mając doświadczenia przecierało szlak, usłany różnymi trudnościami. Była to niejednokrotnie droga cierniowa, droga przez mękę. W swojej I kadencji Bractwo pokonywało te trudności z różnym skutkiem - były porażki, były też i sukcesy. Ucząc się na błędach Bractwo krzepło, nabierało sił do dalszej działalności.

II Walne Zebranie Bractwa odbyło się w dniach 30 i 31 maja 1993 roku w parafii Świętego Ducha w Białymstoku.

Na podstawie dokumentów i materiałów archiwalnych oraz własnych wspomnień opracował - Aleksander Sołowianowicz
www.bractwocim.cerkiew.pl

Kontakt

Stowarzyszenie Bractwo Prawosławne św. św. Cyryla i Metodego, ul. L. Waryńskiego 30, 15-461 Białystok
bractwocim@cerkiew.pl

KOŁO TERENOWE GDAŃSK: bractwogda@wp.pl